Mynta ka sngi ngin pule ia ka jingrwai Salm ba Sawphew (40) bad ka Khasi- CL Version ka pyndonkam da kine ki kyntien ha ka Salm 40:3, “U hikai ia nga ban rwai ia ka jingrwai bathymmai”, katba ha ka Khasi OV (Reference) pat la pyndonkam da ki kyntien, “Bad U la buh ia ka jingrwai bathymmai ha ka shyntur jong nga”. Niuma, ngin ym iatai hangne ia ka rukom pynkylla ktien, hynrei ngin pule ia kane ka jingrwai Salm bad pyndei ia ka bad ka por ba ngi im.
Ha ka jinglamphrang ia ka kitab Ki Salm (CL-Version) la batai, “ka kitab Ki Salm ka dei ka kot jingrwai bad kot jingduwai…La thoh ia ki da kiba bun ki nongthoh ha ka por kaba jlan. Ia kine ki jingrwai bad jingduwai la lum bad la pyndonkam da ki paid Israel ha ka jingmane jong ki, bad ha kaba khatduh ia kane ka jinglumthup la kynthup ha ki jingthoh bakhuid jong ki.”
Ka kitab Ki Salm ka dei ki jingrwai poitri kiba mih na ka dohnud briew bad u Soso Tham u ong, “hangno ba don ka dohnud briew hangta ka don ka poitri.” Ki riewstad Bible ki bynta ia ka kitab Ki Salm kumne: (i) Jingrwai Iaroh (ii) Jingrwai Sngewsynei (iii) Jingrwai Syiem (iv) Jingrwai jong ki riewstad (v) Jingrwai kiba ju pyndonkam ha ki Temple bad (vi) Jingrwai kiba iathuh shaphang ka History ki khun Israel.
Ka jingrwai Salm ba Sawphew (40) ruh ka kynthup ia ki artylli ki bynta, wei ki dkhot 1-11 ki dei ki jingrwai iaroh bad ar pat ki dkhot 12-18 ki dei ki jingrwai sngewsynei. U Nongrwai Salm u sngewsynei ia la ka jong ka jingim namar ka apot kaba u mad ha ka jingim shimet haduh ba um nang shuh ban kynud ia ki jingrwai kiba u ju rwai. Ka jingkthang bad jingsngew dukha mynsiem ka bym kai shuh bad kaba la palat hi liam kat haduh ba um don jingkyrmen shuh ia ka lashai. Ym dei eh tang ka daw shimet, hynrei kiei kiei kiba jia ha ka imlang sahlang bad ka sawdong sawkun, ki ktah bad pynlong ia u ban sngewsynei ia lade bad ia kiwei kiba mad ia ki jingeh bad jingkordit. Kumba long mynta ha kane ka por khlam, kiba bun bah ki nongshong shnong ha ka Jylla ki im syier mynsiem bad kim tip ka lashai kumno kan long? Nangno kin ioh bam? Nangno kin ioh bylla? Ki ba pang ba khrew bad ki tymmen ki kro ki sngewsyier ban leit sha ki Hospital ban shah sumar haba ki pang. Don ruh kiba shu kun bad shah tasam, kiba don ha ki shnong ki bym biang ki jaka sumar pang ki shah la ka shah bad kim tip la kin iap ne kin im. Nalor ka jingduk, jingkyrduh kam, jingshah beh kam, ka jinghiran ka kamai kajih bad ka ioh ka kot, kane ka khlam ka la pynjulor ia ka jingim salonsar, ki jingiadei shi iing shisem ne para briew ne para marjan ne para shnong ki la pait lieng. Lehse ym don ba poi pyrkhat ia kane bad ym iohsngew satia ki kyntien ai mynsiem, ai jingkyrmen na kano kano ka liang ruh ki ban pynshlur ia ki nongshong shnong ban puson ia ka lashai.
Ka Jingrwai Salm ba Sawphew ka iathuh ia ngi ia ka jingshem lanot bad jingkordit u Nongrwai Salm bad ba u sngewsynei ia la ka jong ka jingim. U Nongrwai Salm u kyang sngewsynei da kine ki kyntien, “Ia nga la ker sawdong da shibun ki jingjynjar” bad kine ki la pynjem khnap ia u bad u kyiuh shikatdei kat haduh ba um shlur shuh ban ieng, ban iakhun bad iaksaid, bad u pynpaw ia kata da kine kiwei pat ki kyntien “…bad nga la duh ka jingshlur jong nga”. Kam dei kaba jem ban im hapdeng ki jingeh bad jingjynjar, ka suk ban khlei ki kyntien bad ong ia ki briew to iaishah, to iai ap phin sa laitim ne u Blei un sa pynlait na ka jingjynjar, hynrei katno ka long kaba kordit ia kito kiba mad ia ki jingeh, kiba jem khnap, kiba shah nion na ka diang, na ka mon bad ba ki jem rngiew. Haduh katno ki kyntien jingpyntngen kin treikam lymda ngi iashah lang ia ka jingtyrha jong ki jingeh ba kiwei ki mad. Kam myntoi ban shu khlei tang ki kyntien lymda ngi ia ieng lang ki kjat bad iabuh lang ia ki kti bad iakhun ryngkat bad ki.
To ngin ringdur na kane ka khlam, ka suk ban khlei ki kyntien bad ong ia ki samla, kiba la shah beh kam bad duh kamai na ka daw ka jingkhang dam ha kane ka khlam, ko phi ki samla! ka rta ka dang bun byllai wat khuslai, ka lad kan sa plie. Ka jingshisha pat ka long da khongpong, ba mynta kumne kita ki Samla ki king baiong bad dukha mynsiem ban pyndap ia ka jingim bad bsa ia ki khun, ban siew ia ka ram bad ka sut kaba ki don. Kumno ngin pyntngen ia ki ba pang ba khrew ha kane ka por khlam bad ki kyntien jingkyrmen kiba kumno ngin ai sha ki khynnah skul bad samla pule kolej/university bad ban ong sha ki, ka lawei jong phi ka don ha ki kti kiba shngain bad ka lawei kam dei kaba dum tliw? Ngi kyiuh, ngi jem ki khnap, ngi thlun bad ngim lah ban iohi ia ka lawei bathymmai lymne ia ka bneng bad pyrthei bathymmai bad kum u Nongrwai Salm ngi ud, ngi iam bad rwai sngewsynei-“To pyllait im ia nga, A Trai! Iarap ia nga Mynta!”
Ka bynta ba nyngkong jong ka Jingrwai Salm ba Sawphew, kata ki dkhot 1-11 ki dei ki jingrwai ai nguh ne jingrwai iaroh, kaba u Nongrwai u ainguh namar ba U Blei u sngap ia ka jingiam bad jubab ia ka jingpan bad jingiasaid jong u. Kane ka la ai bor biang ia u bad sa shisien pat u la lah ban rwai bad u la rwai ruh ka jingrwai bathymmai- “U hikai ia nga ban rwai ia ka jingrwai bathymmai” Kaei ka jingmut jong ka kyntien jingrwai hangne? Ha ka pyrthei jong ka rwai ka siaw ne ka put ka tem, ki jingrwai ki dei ki atiar ba kordor bad ba khraw tam ban pynbna bad pynsaphriang ia ka khubor. Kum ka nuksa, ka tnat ka koit ka khiah ka ju pynlong da ka jingiakob phawar ban pynsaphriang ia ka khubor kumno ban iada na u khniang jingpang HIV-AIDS, kumjuh ruh mynta ban iakhun pyrshah ia u khniang Covid19 ki jingrwai kin long ki atiar ba khlain bor ban hikai ia ki briew ban sumar bad iada ialade. Ka kyntien jingrwai hangne hato ka thew beit tang ia ki jingrwai ne ka thew ruh ia kiwei pat ki bynta jong ka jingim? Khlem artatien kano kano ka jingrwai ka shat phalang ne ka pynshai shynna ia ka jinglong jingman ka sawdong sawkun ne ka imlang sahlang ne ka longbriew manbriew bad kumta ter ter. Wat ha ka jingpyrkhat ba khim, ka jingrwai ka iathuh shabar ia kaei kaba don hapoh ka dohnud jong u nongrwai ne nongthaw jingrwai ne kaei kaba ma u ne ka ki mad ha ka jingim shimet. Kumta ka jingrwai Salm ba Sawphew ka shat phalang ia ka por ba u Nongrwai Salm u im bad ka iathuh shai kdar ia kaei kaba u mad ha lade shimet bad kaei kaba jia hapoh ka sawdong sawkun ba u im.
Ka jingim kam neh sah hajuh, wat ka snem 2020 bad ka khlam kin sa leit noh shen bad na ka bynta jong ngi kiba im mynta ki por ki ban sa wan kin long kiba thymmai bad ka long kaba kongsan ia ngi ban pynkhreh. Kawei kaba ngi hap ban pynkhreh ka long ban im bad ban ioh ka jingkoit jingkhiah bad ka sumar pang kaba paka hapdeng ka jingpang Covid19, ban im bad iaksaid bad ka jingim kaba la julor na ka daw ka jinglynsher ka khlam. Ban im bad iakhun pyrshah ia ka jingduk bad jinglah shilliang ha ka ioh ka kot. Ban im bad iakhun pyrshah ia ka jingkyrduh kam, ban im bad ban ieng pyrshah ia ka jingpynlong mraw biang ia ki briew ne ka juk mraw ka bathymmai.
U Nongrwai Salm u phla ba u Blei u la hikai ia u ban rwai ka jingrwai bathymmai, u la iohbor bad im pat. Ma ngi ruh kiba im mynta hapdeng ka jingsheptieng bad jingartatien ngi duwai, “Ah Blei to hikai ia ngi ban rwai ka jingrwai bathymmai”. Ym baroh ki bathymmai ki long kiba bha, ki don kiei kiei ki bathymmai kiba jia mynta kiba pynshaiong shikatdei bad ki don ruh ki bathymmai kiba jia mynta ha ka Ri bad Jylla kiba ngi dei ban ieng pyrshah bad ban kyntait ia ki. Kum ki nongshong shnong ngim lah ban pdiang ia ka jingkem bad jingset phatok khlem nongrim bad khlem bishar hok ia ki samla pule, ki nonghikai jong ki skulbah, ki nongiasaid ain bad ki riewpaidbah kiba ieng bad iakhun ryngkat bad ki Adivasi, Dalit, Tribal bad ki nongbylla sngi.
Hato ngin imsah ha ka mynhynnin ha ka jinglehbein, lehbe-ijot, ha ka jinglah shilliang bad ka jingbymhok. Ne ngin rwai ka jingrwai bathymmai shaphang ka hok ki kynthei, ki khynnah, ki nongbylla sngi bad ka jingshisha?
Hato ngin imsah ha ka mynhynnin ha ka thma ne ngin rwai ka jingrwai bathymmai shaphang ka jingsuk?
Hato ngin imsah ha ka mynhynnin ha ka jingduk ne ngin rwai ka jingrwai bathymmai shaphang ka jingiasambynta lang ia spah ba u Blei u la kyrkhu bad baroh ngi don ka hok ban iohbynta lang bad long mar ryngkat hakhmat u Blei? Bad ngin pynkylla ia ka jingduk tang kum ka jingiathuh khana puriskam kai.
Hato ngin imsah ha ka mynhynnin kaba pynjot pathar ia ka mariang, kaba khlong jubor ia ki mar pohkhyndew, kaba pynjot ia ki khlaw, kaba pynjngut ia ki wah bad pynkhyllem ia ki lum? ne ngin rwai ka jingrwai bathymmai bad da ka sur kaba jam ngin ong em ia ka EIA 2020 bad ngin ong em ia u Uranium.
Ka mynhynnin ka la long ka pyrthei ka ba pang, ba khrew bad ba jynjar sat. Ah Blei to hikai ia ngi ban rwai ka jingrwai bathymmai shaphang ka jingkoit jingkhiah bad ka sumar pang ka ba bha na ka bynta baroh ki nongshong shnong.
Ka mynhynnin ka dei ka imlang sahlang ka ba arsap, ba khwan myntoi shimet, ba bamklop, ba leh sang, ba pyniap bad kaba nud ban shim im im peit peit ia ka mynsiem briew. Hynrei mynta Ah Blei to hikai ia ngi ban rwai ka jingrwai bathymmai, ka jingrwai ban sngewlem bad iatiplem ia kiwei pat. Ka jingrwai ban khyllie bad pynim iwei ia iwei khamtam eh ban pynim bad khyllie ia kito ki bym don ei ei shuh na lade bad kiba la lyngkhuid.
Ha kane ka juk bad ka lawei bathymmai ngi donkam ia ka jingshemphang, ka jingshlur bad ka jingshem mynsiem bathymmai.
Amen
Be First to Comment