Ka jing leh beijot da 2 ngut ki riewniam Katholik ha #Shillong #MeToo

Kane kadei ka jingpynkylla khasi ia ka jingthoh jong i Kong Mary Therese Kurkalang ka ba la paw ha ka FB post jong i, bad la pynmih ia kane da ka jingtip bad jingai jingbit jong i. Lada phi lah juh shem ne ithuh ia kiba lah juh shem ia kum kine ki jing shah leh beijot , lada ki jia ha ki phew snem mynshuwa ruh , hynrei phi sngew donkam ban pynpaw paidbah bad ban ioh ia ka jing bishar hok phi lah ban email ([email protected]) sha ngi lane phah message ha ka facebook

2 ngut ki riewniam (baroh ar ngut la tip kum ki brother ha ka Jylli niam) kiba ju trei ha St Edmunds bad Don Bosco, Shillong.

Lai snem mynshuwa, ha ka rta kaba 37, nga shim ka rai kut ba nga dei ban wad jingiarap na ki nongiasyllok kiba la pyntbit ha ka kam bad nga shem ia ka nongiasyllok kaba paka bad ba phylla shisha. Lyngba bun tylli ki bnai jong ka jingiasyllok ka la don kawei ka khep kaba nga shem bad mad ba la weng noh shi syndon ia u mawbah mawsan uba la ban khia halor ka met bad mynsiem jong nga naduh ba nga dang dap 5 snem ka rta. Kaei ba kata ka nongiasyllok ka ong ia nga ha kata ka khyllipmat ba ma nga ka khynnah kaba wan na ka longiing longsem kaba kynrum kynram bad ba duk bad ba la shu ieh noh marwei ban iada ia la ka longrynnieng bad ka doh nga long iba suk ban shah bam klep bad shah leh bein ha kum kine ki riew sniew. Hoid kum kaba la san nga tip shai ba kam dei ka jingbakla jong nga, pynban ka long kaba eh ban ym kynnoh ia lade. Hynrei kaei kaba ka nongiasyllok ka ong ia nga ha kata ka sngi ha kata ka khep ka la jubab ia ka jingkylli kaba nga la kylli baroh shi katta “balei”? Balei ia nga? bad ka jingiasyllok ka la pyntngen ia nga namar ba nga la shem ia ka jubab. Ka la long ka jingiaid lynti kaba jlan bad kan nang jrong ka lynti bad nga dei ban skhem ka jingmut bad kum ka briew kaba la shah leh be ijot ha ki rta 5 haduh 12 snem nga dei ban bat ia la ka jong ka jingtip briew.

Lai sien kynthih nga la pyrshang ban shim noh ia la ka jong ka jingim bad nga la shah sumar ha ki Hospital namar ba nga la mynsaw jur. Lyngba ki snem nga la iaksaid ban ioh jingtngen bad ia ka jingim ba tipbriew, bad nga la wad na ki jaka bad jinghikai ba kynja mynsiem, nangta nga la pynbun ialade ha ki kam ba nga trei bad kham hadien bad ki paralok kiba nga shaniah bad kine ki la iarap shikatdei. Ha kajuh ka por pat ka don beit ka lhuh ha ka jingim jong nga, ka lhuh hapdeng ka jingsgewsih bad ka jingdum- ka jinglong khynnah kaba ngam peiphang, ka jinglong lui lui kaba ngam tip, ka jingsheptieng bad ka jingsngewrem kaba jylliew kaba nga la kit bun tylli ki snem, ba ym don ba shah skhor bad ngeit ia nga, ba ym don ba iada ia nga bad ba ym shym la bishar hok ia ki kam runar ba la leh halor ka doh jong nga.

Mynta ba nga la lah ban iaksaid bad khatduh khatwai ban kyndat sharud ia ka jingmong bad ka jinglehrain. Ka Metoo movement ne kata ka jingiakhih kylleng ka pyrthei kaba ki kynthei ki iathuh khana ia ka jingshah leh beijot jong ki, ka la nang pynkhia mynsiem shuh shuh ia nga bad ha ka juh ka por pat ka ai jingkyrmen ruh ia ka briew kaba kum ma nga bad nga ngeit ba ka hok kan ieng shisien ka sngi, ba ma ngi kiba la shah leh beijot bad ba la shah pynmong, shen shen ka pyrthei bad ki briew, wat la ym baroh hynrei nga tip skhem ba kiba bun kin shah skhor, kin sngap bad kin ngeit ia ki khana jong ngi bad kata ka long kaba khraw. Kaei kaba kham khraw bad kham donkam ka long ba kiwei ki khynnah bad ki samla kiba mynta ha kane ka khyllipmat ki shah leh beijot kin ioh mynsiem bad shlur ban ieng bad iathuh ha ki briew kiba ki shaniah khnang ba kin ioh jingiarap bad ba ki lah ruh ban iarap ia lade. Ka long kaba kongsan ban iatreilang bad kyrshan iwei ia iwei bad nga kyrmen ba kane ka khana jong nga kan pynlong ia ki nongleh bymman bad ki riew runar ba kin shynrain bad sheptieng bad kin sangeh noh shi syndon ia ki kam runar. Ha kajuh ka por ki kmie ki kpa kiba ha iing bad ki paralok jong kito kiba shah leh beijot kin shah skhor, kin ngeit ia kaei kaba kita kiba shah ki iathuh bad ban kyrshan bad iarap ia ki ban ioh ka jingiada bad jingbishar hok, ym ban kynnoh kylla ne pynrem ne lorni pynban ia ka jingim bad long rynnieng jong ki.

Bun kin kylli balei mynta nga khana? Balei nga ap? Bad shano nga jah baroh shi katta bad balei ba ngam pynsawa naduh kata ka por ba la jia?Nga khlem ap nga khlem sngap, nga la iathuh bad nga la ujor pyrshah ha kata ka por ha ka rukom ba nga sngewthuh kum ka khynnah rit. Phewse kita kiba nga iathuh bad wad jingiarap kim shym shah skhor bad kim shym iarap ia nga. Nga duh jingkyrmen bad hadien ba ngam shym la jop ha ka jing pyrshang ban bthat jubor ia ka jingim nga sngewthuh shai ba nga donkam ban im bad ban im ia ka jingim kaba nga la jied ynda nga la san la rangbah bad ban jop ha ka jingim khnang ba ka jingjop kan ym dei jong ki nongleh bymman bad kin ym lah ban pyntroin shi syndon ia ka mynta bad ka lawei ka jingim jong nga.

Ki Nongeh beijot ia ka doh bad longrynnieng jong nga

U (Br.) Francis Gale (uba la tip ruh kum u Frank Gale) uba dei jong ka Christian Brothers, St Edmunds Shillong.

U dei u briew uba ka iing ka sem jong nga ka ieid bad shaniah bad ka burom bha kum u riew niam. La phah ia nga sha u ba ngan ioh jinghikai pule kot. Nga dang dap 5 snem ka rta ha kata ka por ba u pyni ia u tiar shynrang jong u bad u phah ktah ia nga. Nga la iathuh ha kiba ha iing bad kiba la kham san kiba nga shaniah, pynban ki la thap bad dumok ia nga ba ngam bit ban thaw kum kita ki khana. Kumta nga la kbum noh bad ngam shym iathuh shuh bad ka jingleh beijot ka iai bteng da ki snem tat haduh ba ngan da dap 12 snem ka rta bad kumta ka met ruh ka la kylla bad nga la sdang ban poi bnai.Hadien ba nga la kynjoh sha ka rta ba nga la poi bnai nga la rai kut ba ngan ym leit shuh sha une u briew lane ba ngan ym kren shuh ia u, pynban nga la shah tim shah mai bad ym ju don ba kylli ia nga da ki tien ieid, balei? Ym tang ba nga shlur ba nga rai kut ba ngan ym leit shuh ne kren shuh ia une u briew, hynrei ka dei ruh ka jingsheptieng ioh ba nga ar met. Ynda nga la kham san nga iathuh ha ki katto katne ki briew kiba nga shaniah hapoh ka jylla bad shabar ka jylla ba nga don, ym don ba ong bad pynshlur ia nga ban ieng bad iakhun ne wat tang ban pdiang ba ka dei ka kam beain kaba la leh pyrshah ia ka doh bad ka longrynnieng jong nga. Te kumta, nga sangeh noh bad ngam shym kren ei ei shuh halor kane. Nga pyrshang ban phet rieh, ban map, ban klet bad ban tep noh.Kumba 5-6 snem mynshuwa ka la don ka jingtohkit hapoh ka kynhun jong ki Christian Brothers halor ka jingshah leh be ijot ki khynnah shynrang bad khamtam kito kiba sah hostel ha ka tnat jong ka St Edmunds kaba don ka Mt Abu bad ia kata ka tnat la tip kum ka “St Marys”. Ha kata ka jingtohkit la shim lang ruh ia ka jingujor jong nga kum ka kynthei kaba shah leh beijot. Wat la kim shym la kynjoh ktien ei ei ia nga, hynrei nga la kubur ban iakynduh bad ban iadon bynta ha kata ka jingtohkit. Ki la don ki riewniam kiba la kham rangbah kiba la wan ban iakynduh ia nga bad nga la sdang ban iathuh ia ka khana bad ia kaei kaba la jia ia nga, pynban hapdeng hangta nga shem ba ngam don bor shuh ban bteng ia ka khana, ka la khia palat bad kane ka la ktah ia ka bor pyrkhat jong nga bad ka la shim por ia nga da ki snem ba ngan ioh khiah bad lyngba ki jingiasyllok bad ki nongiasyllok ba ngan sa lah ban khie khlieh biang. Ha kata ka jingtohkit, ym don satia ki briew kiba la pyntbit ha ki jingtohkit ia kiba kum kine ki kam runar bad ym don ruh ki kynthei ha kata ka kynhun ki nongtohkit. Niuma nga la iadon bynta ha kata ka jintohkit bad nga tip thikna ruh ba une u briew u dang don bad long dkhot ba pura jong ka kynhun niam bad u don mynta ha ka Jylla West Bengal.

(Br.) Muscat, Don Bosco, Laitumkhrah, Shillong (ka tnat shon kot).

Une u briew u ju shong ha ka shuki kaba don hadien ka miej treikam kaba heh ha ka ophis treikam jong u bad hapoh kata ka miej u jut hep ia ki jingbam mit mit. U ju khot ia ki khynnah sha ka liang kata ka miej ba u thep ia kita ki jingbam mit mit bad u ju ong ia ki khynnah ban dem bad ban shim ia kita ki mit mit bad ha ka por ba ngi dem ban shim ia ki mit mit u tare da ka kti ia ki lbong jong ngi. Kine ki jingjia bad kine ki jingshah leh beijot ha une uwei pat u briew te ngam pat shym la iathuh briew ha ki por ba ki jia namar ba nga sngew ba ka jingshah leh beijot ha utei uba nyngkong, ka kham jur bad ka kham jubor, kumta nga la shu myllen noh. Une u briew uba ar u dang iai bteng ia ka kam kum u riewniam ha Shillong.

Ngim pat da iohsngew than eh ki khana jong ka jingshah leh beijot na ki thain shatei lam mihngi ka Ri India, wat ha kine ki sngi ba ka sur jong ka Metoo movement ka la sawa jam kylleng ka Ri. Nga tip ba ki don byllai ki khana jong ki jingshah leh beijot. Kito kiba kwah, kiba angnud ban iathuh nga khot ba kin wan shakhmat ngan ai ka jingkyrshan ia phi, wat la phim kwah ban pynpaw ia ka kyrteng jong phi ngan pyrshang ban kyrshan bad ban pyniasnoh ne pyniakynduh ia phi bad ki nongiasyllok kiba la pyntbit bad ki nongiasaid ain ruh kumjuh

Khublei shibun eh ia phi kiba la shah skhor bad kiba la pynshlur ia nga ban iathuh paidbah ia kaei kaba la jia ia ka jingim bad longrynnieng jong nga.

Sha phi baroh kiba la mih madan ban iathuh ia la ki jong ki khana. Khublei ia phi ba phi la ai mynsiem ia nga ba nga ruh ngan iathuh ia la ka jong ka jingshem. Nga iohsngew ia phi, Nga ngeit ia phi bad nga kyrshan ia phi.


Lada phi lah juh shem ne ithuh ia kiba lah juh shem ia kum kine ki jing shah leh beijot , lada ki jia ha ki phew snem mynshuwa ruh , hynrei phi sngew donkam ban pynpaw paidbah bad ban ioh ia ka jing bishar hok phi lah ban email ([email protected]) sha ngi lane phah message ha ka facebook

Raiot

Subscribe to RAIOT via Email

Enter your email address to subscribe to this blog and receive notifications of new posts by email.

Join 15.7K other subscribers

Mary Kurkalang is Art & Culture manager and a founder of Khublei

Be First to Comment

Leave a Reply