Ka Khanatang Shaphang Ki Kambah Ba Phylla

…la pynbaptis ia U (Jisu) da U Ïoannis ha ka Jordan…haba u dang kiew noh na ka um, u la ïohi ba la plie ia ki bneng, bad u Mynsiem u la hiar ha u…Bad ka sur ka la wan na Bneng, “Me long U Khun ba-ieit…Nga sngewbha ia me.” (Markos 2:9-11)

Ki jingjia kiba ïasnoh bad ka jingpynbaptis ia U Jisu ka dei kawei na ki khanatang shaphang ki kambah ba phylla ba la thoh ha ki Gospel. Kiwei pat ki long; ka jingpynkhiah ia kiba pang, kaba pynïaid ia kiba dkoh, kaba pynpeit ia kiba matlah, kaba bsa ia ki san hajar ngut, ka jingkylla dur, ka jingïap halor ka diengphna bad ka jingmihpat. Kine ki khanatang ki la pynlyngngoh ia ki nongpule bad katno tam kan long ka jinglyngngoh kaba khraw lada ngi ïohi ba kine ki jia ha ka Nongbah ne Jylla jong ngi mynta.

Haduh mynta, ia kiba bun, ka khlam ar hajar arphew ym tang ba ka la pyntieng bad pynpisa jingmut, hynrei ka la pynkyndeh mynsiem ruh ia ki briew ban duwai bad ïasaid tyngeh ban jia ki kambah ba phylla bad ba u Blei un ïada kyrpang ia ka Nongbah, ka Jylla bad khamtam eh ia ka jingim shimet. Hapdeng kane ka khlam, hato ki kambah ba phylla ki jia long kumba ngi mutdur? Kane kam mut ban pynhiar kyrdan ia ki jingduwai lymne ia ki kambah lymne ban tah matïong ia ki para briew kiba ïasaid-ïapan bad khmih lynti ba ki kambah kin hiar mardor na Bneng.

Katno tam ka long ia kito kiba ïakynduh ia ki jingeh ne jingshitom, kum ka jingpang Cancer, Aids, ki jingpang khyllai bad kiwei de ki jingeh kiba pyntyrha ia ka jingim. Kine ki lynga bad ki ïasaid man la ka step ban jia ki kambah ba phylla. Nangta kiba mad ia ka jingduk-jingkyrduh, kiba kamai mynstep bad bam da miet-ka jingim jong ki kam thikna, ki kynthei kiba bsa bad pynheh pynsan hi marwei ia ki khun- katno ka khia ka jingkit jong ki? Ki kmie ki kpa bad ki samla kiba pisa jingmut halor ka ïohkam ïohjam bad ka pule dangle-ka lawei jong ki ka dum tliw tliw. Hato ym donkam kambah mo? Kine baroh, ma nga bad ma phi, man la step, man la ka khyllipmat ngi phohsniew, ngi thrang dik dik bad ïasaid ba ki kambah ba phylla kin jia halor ka jingim.

U Rudolf Bultmann, u stad pyrkhat “theology” jong ka spah snem ba arphew u kynthoh shaphang ki khanatang kambah ba phylla kiba lah ban shem ha ka Kitab Bathymmai bad u la sei madan ia ka “theory” kaba u la nam ka , “Demythologization of the New Testament” kaba mut ban weng ne pyndam noh ia kita ki puriskam kiba don ha ka Kitab Bathymmai. U Rudolf Bultmann um mut pat ban pynhiar kyrdan ia ka Kitab Bathymmai, hynrei lyngba kane u thmu ban wanrah ia ka jingpule bad jingpynshai shynna bathymmai khnang ban loit ban law ia ki jyrwit jyrwat kiba ïaphnieng bad ka stad saian. Ka jingpyrshang jong u Bultman ka mih ruh na ka jingkitkhlieh jong u kum u nongsharai Balang bad ka jingpyrkhat jong u ka long kumno ba ki riewpaidbah bad ki riewpule kiba la ïoh jinghikai halor ka stad saian ki lah ban pynshongdor bad pynshong nongrim ia ka jingngeit bad jinghikai niam ba ki ïoh.

Rudolf Bultmann (20 August 1884 – 30 July 1976)

Hato ki kambah ba phylla ki dei tang ki puriskam ba ngi dei ban kyntait ia ki? Hato kim lah ban jia? Hato ki ïapyrshah bad ka stad saian? Hato kim don nongrim ha kane ka juk thymmai? Lada ka long kumta, kumno pat shaphang ki kambah U Jisu Khrist? Ki mut aiu? Ki thew shano? bad ki don aiu pat ban ong? Kane ka dei ka subject kaba jwat bad kaba la pynmih ruh shibun ki jingïaprat nia bad jingïapher jingmut bad wat ki jingïapait.

Ki jingthoh Gospel ki don ia ki khanatang shaphang ki kambah ba phylla bad ngi ngeit ba ki kambah kiba jia ki wan na u Blei bad ki wan hiar na Bneng sha khyndew. Hangne ngin ym kdew ne ïakren kyrpang ia kano kano ka kambah ba phylla kaba la thoh ha ki saw tylli ki Gospel. Hapdeng ka jingpynbaptis, ka jingkylla dur, ka jingsah narphna bad ka jingmihpat, ki don shibun tylli ki kambah ba phylla kiba la thoh ha ki Gospel. Ka khanatang shaphang ka “mission” bad “ministry” jong u Trai Jisu ka ia ïaid ryngkat bad ki kambah ba phylla.

Katkum ki jingthoh Gospel, ki don tang kumba laiphew tylli ki kambah ba phylla kiba ïasnoh bad ka jingim bad jingtrei U Jisu Khrist. U Jisu um shym leh ia ki kambah ban thaw burom ïalade lymne ban pyntieng bad pynbor ia ki briew ban ngeit bad ban bud ia U. Hooid, ki khanatang shaphang ki kambah ba phylla ki la pynlyngngoh bad khring ia kiba bun ki paidbah bad kat shaba U Jisu u leit ban ïalap ia ka khubor ba bha ki paidbah ki bud ia U. U Jisu ruh u sngewthuh shai ia kane bad kumta u sheptieng ïohba ki paidbah ki sngewthuh bakla ba U dei tang uwei na ki nongleh jadu myntor.

Ki kambah ba phylla, lada ki jia ki jia hangne ha khyndew bad na ka bynta ka jingmyntoi ki khun bynriew. Ki khanatang shaphang ki kambah ba phylla ki shat phalang bad ïathuhkhana ruh shaphang ka pyrthei kaba pang, kaba swai, kaba tyrkhong, kaba duk, kaba thngan, kaba hiran, kaba kynrum kynram, ka pyrthei ka bym shngaiñ, kaba ñiewbeiñ bad niewpoh ia kiwei, kaba thok ba shukor, kaba bamsap bad kaba shohnoh briew.

Kaba kongsan ia ngi ki nongpule ban pule bad puson halor kaei ka jingmut jong ki kambah ba phylla ha ka juk kaba ngi im? Ka khanatang ki kambah ba phylla ka lah ban ïarap aiu? Hato ki lah mo ban ai ka jingkyrmen, ka jingsuk bad ka jingtngen ia ka jingim bad ka pyrthei?

Ka khanatang shaphang ki kambah ba phylla ka paw pyrthei bad treikam ha ka imlang sahlang kaba lah shilliang bad leh shilliang khmat. Ki jingthoh Gospel ki ïathuhkhana shaphang ki kambah ba phylla ha ka imlang sahlang kaba ñiewbeiñ bad ñiewpoh ia ki kynthei. Ka khanatang shaphang ki kambah ba phylla ka phalang ha ka jingim jong kiba pang ñiangthohlieh, kiba dkoh, kiba matlah, kiba ïapshilliang, kiba pang khlieh ne kiba don ka jingktah ha ka bor pyrkhat bad ki briew ki bym don lad ban ïoh ia ka sumar pang kaba bha bad ba paka. Ka khanatang shaphang ki kambah ba phylla ka phalang ruh ha ka jingïalang bad jingïakhih paidbah jong ki san hajar ngut ki rangli ki juki, kiba duk-ba kyrduh, kiba ïapthngan bad ki bym ïoh ka bai bylla sngi kaba biang briew bad ki bym don ki lad kamai jakpoh kiba biang.

Katkum ka Baibl, ka khanatang shaphang ki kambah ba phylla ka ïasnoh bad ka jingïathuhlypa shaphang ka jingwan u “Messiah”. U “Messiah” u dei u nongpynlait luid bad u nongpynim ba u Blei u la kular ban phah. U “Messiah” u wan na Bneng sha pyrthei ban pynlait luid bad pynlait im ia ki Jiw na ka jinglong mraw ha ka Hima Rom bad ruh ban pynlait luid ia ki briew na ka jingshah ban beiñ ha ki bor kiba synshar donbor. Ha ka jingwan jong u “Messiah” ka hok bad ka jingshisha kin ieng rasong bad ka jingwan u “Messiah” ka mut ruh ban wanrah biang ia ka shongsuk shongshngaiñ bad ka jingwan phai pat ka synshar bad ka bishar hok.

Ka khanatang ki kambah ba phylla, ka dei ka khana shaphang ka jingpynurlong ia ki jingduwai. Ka jingduwai kam dei tang ka jingkyrpad, hynrei ka dei ruh ka jingïasaid bad jingïapan. Ka jingduwai ka dei ka jingpuson, ka jingmutdur, ka jingïakren bad jingïatai. Ha ka jingduwai bad lyngba ka jingduwai ngi phohsniew bad ngi saiñdur. Ka jingduwai kam kut tang ha ki kyntien ba ngi khlei bad kam kut ruh tang ha ka jingïasaid, hynrei ngi dei ban pynurlong bad pynjialong ha ki kam bad da ki kam ia kaei kaba ngi ïasaid-ïapan bad mutdur. Kane ka dei ka jingduwai ba shisha.

Ka khanatang shaphang ki kambah ba phylla ka ïathuh ba ki kambah ba khraw ki jia bad ki mih na ka mynsiem ka jingïatiplem bad ka mynsiem sngewlem. Ki kyntien kiba la pynpaw ha kata ka jingïalang bad jingïakhih jong ki san hajar ngut ki long kumne- “Haba u Jisu… u la ïohi ia une u paidbah babun, bad ia ka mynsiem jong u la pyndap da ka jingsngewsynei ia ki…” (Markos 6:34) Ńiuma ka kyntien jingsngewsynei ka kut tang ha kaba ïohi bad ïohsngew ia ka jingshitom ki briew, ngi shu ïohi bad ïohsngew bad khlem leh ei ei pat ban ïakhun bad weng ia kita ki jingshitom. Pynban u Jisu ym dei tang ba u shu ïohi ne ïohsngew, hynrei u Jisu u ïashim bynta lang bad ïakhun ryngkat bad ki paidbah haduh ka jingïap ha u Lum Kalbari na ka bynta ban pynïoh ha ki briew ia ki hok bad nongkynti.

Ki kambah ba phylla ki jia hangne ha pyrthei bad donkam ban ñiah, ban sharai, ban pynïaid, ban pynurlong bad pynlongkam ia ki. Ka khanatang kambah ba phylla kaba khraw kaba ngi pule ha ka Baibl ka dei kane- “Nga la ïohsngew ia ka jinglynñiar jong ki namar ki sordar jong ki…bad nga la wan hiar noh ma nga ban pynlait bad ïalam noh ia ki sha ka ri ba bha bad bakhraw…” (Eksodus 3:7-8).

Amen

Raiot

Subscribe to RAIOT via Email

Enter your email address to subscribe to this blog and receive notifications of new posts by email.

Join 15.7K other subscribers
Kyrsoibor Pyrtuh Written by:

Kyrsoibor Pyrtuh is a pastor interested in intersection between theology and social power

Be First to Comment

Leave a Reply